Durante os últimos sete anos, un grupo de científicos sondou o espazo, captando imaxes do ceo no observatorio de Calar Alto, en Almería; tratáronas e calibrado no Instituto de Astrofísica de Andalucía (IAA), situado en Granada, e con elas elaboraron ?o mapa máis completo do universo realizado ata agora no mundo?, afirma Mariano Moles, investigador principal do proxecto. Un atlas que permite ?examinar 8.000 millóns de anos de historia do universo con total fidelidade e ata 10.000 millóns de anos dunha forma non tan precisa?, indica Moles. Tendo en conta que o universo ten unha idade duns 13.700 millóns de anos, segundo a teoría do Big Bang, a través deste mapa de estrelas pódese investigar máis dun 70% da historia do cosmos. De feito, a estrela máis antiga que conseguiron captar as observacións realizadas para elaborar o atlas é un cuásar (os astros máis luminosos, produto do choque entre galaxias) a 12.500 millóns de anos luz da Terra, a non moita distancia da estrela máis afastada descuberta nunca ?13.300 millóns de anos luz?, captada polo telescopio espacial Hubble.
O atlas estelar desenvolvido en Andalucía ten un nome, Alhambra. Non é casual. É un acrónimo formado por Advanced Large Homogeneous Area Medium Band Redshift Astronomical Survey, que significa sondo astronómico de desprazamentos a lume avanzado, de gran área e homogéneo en banda intermedia. ?O nome xurdiu porque un dos investigadores viu que nas palabras que definen o proxecto coincidían varias iniciais coas letras de Alhambra e que, sen forzar moito, podíase formar o acrónimo?, conta Mariano Moles. No proxecto Alhambra Survey participaron máis de 70 científicos de 16 institucións de diferentes países do mundo, aínda que se ha gestado entre Almería e Granada, baixo a dirección de Moles, profesor do IAA.
Segundo explica o investigador, ata agora no mundo realizáronse sondeos do universo con moi pouca superficie e gran profundidade, como os chamados Campos profundos de Hubble ?captan estrelas moi afastadas, pero escasa cantidade de elas?, ou ben mapas de gran amplitud, con moitos obxectos, pero pouca profundidade, como o proxecto Sloan Digital Sky Survey (SDSS). ?O noso combina unha boa superficie cunha profundidade moi significativa?, afirma Moles, o que permite investigar máis de 500.000 galaxias e achegarse moito ás orixes do cosmos.
A NASA presentou fai ano e medio un mapa completo do ceo, pero visto en infrarrojo, ?que ofrece menos información dos obxectos?, segundo Moles, mentres que Alhambra ?fíxose con rango visible de luz e usando 23 filtros diferentes de cores, que aportan coñecemento sobre a distancia dos astros e sobre a súa composición, polo que proporciona unha información máis fiable que o da NASA?, indica.
O atlas Alhambra, presentado oficialmente fai uns días en Granada, está xa a disposición da comunidade científica internacional (www.alhambrasurvey.com) e ?de todo o mundo, sen claves de acceso?, asegura Moles, quen vaticina que ?o mellor está por chegar. O seu éxito medirase por cantos científicos que non interviñeron no seu desenvolvemento utilízano para as súas investigacións?.
O banco de datos de Alhambra axudará aos profesionais a profundar no estudo da evolución cósmica: o paso do universo de ser un océano de gas neutro a un bullicioso hervidero de estrelas e buracos negros; observar e medir os fenómenos asociados á orixe e evolución dos distintos corpos celestes, así como estudar a aparición, desenvolvemento e distribución dos diferentes tipos de galaxias que se poden observar hoxe día.
O proxecto demostrou que en España e en Andalucía ?non debemos ter ningún complexo e podemos facer astronomía de primeiro nivel mundial?, presume o investigador. O Instituto de Astrofísica de Andalucía, xunto co de Canarias, ?foron a cabeza da investigación astronómica en España nos últimos 30 anos, e unidos ao observatorio almeriense de Calar Alto (gestionado por un consorcio hispano-alemán) ?conforman un potencial enorme?, afirma Moles.
No hay comentarios:
Publicar un comentario